BİYOLOJİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ
A B C D E-F G H I-İ-J K L M-N O-Ö P R S-Ş T U-Ü V X-Y-Z
Maddenin Sakınımı Yasası : Bir kimyasal reaksiyonda atomların yeniden mey dana gelmediğini ya da ortadan kalkmadığını, fakat sadece tipini değiştirdiğini ifade eden temel fizik yasası.
Malpigi Borucukları ( Marcello MALPHİGİ, 17.yüzyıl İtalyan anatomisti ) : Arthropodların bir çoğunda boşaltım organıdır.
Marsupialia ( L . Marsupium-kese ) : Keseliler. Memelilerin Metateria alt sınıfı. Karın bölgesinde bulu nan bir kese ile tanınırlar. Çok erken doğan yavrular bir süre bu kesede taşınır.
Matriks ( L . Mater-madde ) : Bağ dokusu hücreleri tarafından salınan ve onların etrafını çeviren cansız madde. Genellikle kalın ve ağ şeklinde örülmüş mikroskobik liflerden yapılmıştır.
Mayoz ( Y. Meiosis-indirgenme, azalma ) : Bir çeşit çekirdek bölünmesidir. Oriji nal hücredeki kromozom sayısı nın yarısına, yani haploit sayıda kromozoma sahip yavru hücrelerle sonuçlanan genellikle ardışık iki hücre bölünmesi.
Medulla ( L . Medius-orta ) : 1) Bir organın iç kısmı, örneğin böbrek medullası. 2) Omuriliğe bitişik olarak yer alan beynin en arka kısmı.
Medüz ( Y. Medusa-mitolojide üç gorgondan biri ) : Deniz anasıdır. Bazı sölenter lerin hayat devrelerinde serbest yüzen, şemsiye şeklinde bir formdur.
Megagametofit ( Y. Megas-büyük+Gamete-kadın+Phyton-bitki ) : Heterosporlu bitkilerde dişi gametofit.
Megaspor (( Y. Megas-büyük+Sporos-tohum ) : Megasporangiumda oluşan büyük spor. Gelişerek megegametofiti oluşturur.
Mekanoreseptör : Dokunma, basınç, işitme ve denge gibi mekanik duyguları algılayan bir duyu hücresi ya da duyu organı.
Melanin ( Y. Melas-siyah ) : Birçok memelinin integümentinde bazen da diğer organlarda bulunan koyu kahverenkli ve siyah renkli pigment.
Melez gücü ( L . Hybrida-melez ) : Birbiriyle ilgisi olmayan soylardan gelen ve genetik bakımdan farklı olan fertlerin birleşmesi sonunda yavru meydana gelmesi ve bu yavruların yaşamak için atalarından daha iyi uyum göstermesi.
Menapoz ( Y. Men-ay+Pause-aralık ) : Kadınlarda kırk-elli yaşları arasında ay halinin sona erdiği periyot.
Menstruasyon ( Y. Menstrualis-aylık ) : Eğer hamile değilse dişinin üretken olduğu periyotta genel likle, yaklaşık olarak 4 hafta ara ile tekrarlanan fizyolojik uterus kanaması.
Meristem ( Y. Merizein-bölünme ) : Mitoz bölünmeyle başka hücreler yapabilen, farklılaşmamış embri yonik bitki dokusu.
Merozoit ( Y. Meros-kısım, parça+Zoon-hayvan ) : Sıtma paraziti olan Plazmodi um 'un insandaki devresinde şizontların parçalanmasıyla oluşan genç formlardan biri . Bunlar insan vücudunda dolaşan kana geçerler ve orada yeni eritrositlere saldırırlar.
Mesajcı RNA ( m RNA ) : Nukleusta sentez edilip sitoplazmadaki ribozomlara geçen özel bir RNA çeşididir. Ribozomlardaki RNA ile birleşir ve bir enzim ya da diğer bazı özel protein sentezleri için kalıp görevi yapar. ( elçi RNA, haberci RNA )
Metabolizma ( Y. Metabollein-değiştirmek ) : Canlı organize maddenin yapıldığı ve korunduğu fiziksel ve kimyasal olayların tümü. Enerji ve maddeyi organizma nın kullanması için hazır hale getiren dönüşümler.
Metafita ( Y. Meta-sonra+Phyton-bitki ) : Bryophyta ve Tracheophyta filumla rına ait ileri bitkilerdir. Sporofit gelişiminde embriyonik evreler bulunur.
Metafaz ( Y. Meta-sonra, ötesinde, üstünde+Phasis-göstermek ) : Mitoz bölünme de kromozomların ekvator düzleminde sıralandığı ve uzunlamasına ayrılmış gibi görüldüğü, profazı izleyen evre.
Metamerizm ( Y. Meta-ile+Meros-kısım, parça ) : Annelid ve Chordat 'larda olduğu gibi dizisel segmentlerden yapılmış olma durumu.
Metamorfoz ( Y. Meta-sonra, ötesinde, üstünde+Morphosis-şekil alma ) : Başkalaşım. Bir gelişme evresinden diğerine ani geçiş. Örneğin, bir larvanın ergine geçişi.
Metanefroz ( Y. Meta-sonra, ötesinde, üstünde+Zoon-hayvan ) : Protozoa dışında, hücreleri farklılaşarak dokuları oluşturan tüm çok hücrelileri içine alan hayvanlar dünyasının bir bölümü.
Meyve : Bir bitkide tohum ve tohumu çevreleyen kısımları içeren olgunlaşmış ovaryum.
Mezenşim ( Y. Meses-orta+Enchyme-aşılamak ) : Omurgalı embriyosunda ve bazı omurgasızların erginlerinde bulunan genellikle yıldızsı hücrelerin oluştur duğu gevşek ağsı yapı.
Mezoderm ( Y. Mesos-orta+Derma-deri ) : Ektoderm ve endoderm arasında bulunan üç germ tabakasından ortadaki.
Mezofil ( Y. Mesos-orta+Phylon-yaprak ) : Yaprağın iç kısmında bulunan ince çeperli ve kloroplastça zengin hücreler.
Mezofitler ( Y. Mesos-orta+Phytos-bitki ) : Orta derecedeki nemli iklimde yaşa yan kara bitkileri.
Mezoglea ( Y. Mesos-orta+Gloia-zamk ) : Sölenterlerde ektoderm ile endoderm arasında bulunan jelatinimsi matriks.
Mezonefroz ( Y. Mesos-orta+Nephroz-böbrek ) : Bir omurgalı embriyosunda pronefrozdan sonraki böbrek. Sölomun orta kısmına doğru olan mezonefroz kanalları gelişir ve arkinefrik kanala boşalır.
Mikron ( Y. Micros-küçük ) : Metrik sistemde bir ölçü birimi. Bir milimetrenin binde biri.
Mikrosporlar ( Y. Micros-küçük+Sporos-tohum ) : Çimlenerek erkek gametofit leri oluşturan küçük, eşeysiz haploit sporlar.
Mikrosporangium ( Y. Micros-küçük+Sporos-tohum+Angeion-damar ) : Mikro sporları oluşturmak için mayozla bölünen mikrospor ana hücrelerini içeren küçük polen keseleri.
Miksidema ( Y. Myxa-mukus+Oidema-şişme ) : Erginlerde troksin salgısı eksikli ğinde ortaya çıkan bir durumdur. Metabolizma hızının yavaşlaması ve vücut ısının düşmesiyle belirlenir.
Mimikri ( Y. Mimos-taklit etmek ) : Bir organizmanın yaşamını sürdürebilmek amacıyla bazı diğer canlı ya da cansız nesnelere benzeyerek yaptığı uyum.
Mirasidyum ( Y. Meirakidion-gençlik dolu kişi ) : Parazit Trematoda 'ların ilk larva evresi.
Misel ( Y.Mykes-mantar+Helos-tırnak ) : Bir mantarı oluşturan dallanmış iplik lerin ( hif ) tümü.
Mitokondriler ( Y. Mitos-iplik+Chondrion-tanecik ) : Elektron taşıma sistemi ve bazı enzimleri içeren yuvarlak ya da uzamış şekildeki hücre içi organelleri. Oksidatif fosforilasyonun yapıldığı bölgeler.
Mitoz ( Y. Mitos-iplik+Osis-durum, koşul ) : Bir hücre ya da çekirdek bölünmesi şeklidir. Bu bölünmeyle oluşan her iki yavru nukleus, atasal nukleusun sahip olduğu tümüyle aynı tamamlayıcı kromozomları alır.
Miyopluk ( Y. Myein-kapamak+Ops-göz ) : Yakını görürlük. Göz yuvarlığı aşırı derecede uzamış ve retina, merceğin fazla uzağında kalmıştır. Işık ışınları retina nın önündeki bir noktada birleşip yeniden ayrılarak retinaya ulaştığından bulanık görüntü meydana gelir.
Mol ( Y. Moles-şekilsiz kütle ) : Gram kütlesi molekül ağırlığına eşit olan bir kimyasal madde miktarı, kendisini oluşturan atomların atom ağırlıkları toplamıdır.
Molekül ( L . Molecula-küçük kütle ) : Maddenin büyük ölçüde özelliklerine ve yapısına sahip bileşimin ya da kovalent bağlarla bağlı bir elementin en küçük parçası.
Mongolizm : Bireylerin yüz, göz kapakları, dil ve vücudun diğer kısımlarının anormalliği ile ortaya çıkan bir kongenital bozukluk. Zeka ve fiziksel gelişim büyük ölçüde gerilemiştir. 18. ya da 21. kromozomun trizomisi nedeniyle ortaya çıkar.
Monera ( Y. Moneres-tek ) : Gerçek bir çekirdek ve plastidlerden yoksun eşeysel üremenin çok ender olduğu ya da hiç olmadığı bakteriler ve mavi-yeşil algler gibi en basit mikroorganizmaları içeren bir sistematik grup.
Monoik ( Y. Mono-tek+Oikos-ev ) : Tek evcikli. Aynı bitki üzerinde hem erkek hem de dişi çiçekleri ya da kozalakları taşıyan bitki.
Monokotiledon ( Y. Monos-tek+Kotyledon-fincan biçimindeki çukurluk ) : Angiospermae sınıfının bir alt sınıfı. Tek çenek yaprağı olan bitkileri içerir. Örneğin buğdaygiller, zambak ve orkide.
Monomer ( Y. Monos-tek+Meros-kısım, parça ) : Diğerlerine bağlanarak polimer yapabilen molekül ağırlığı nispeten küçük bileşiğin basit bir molekülü.
Morfogenez ( Y. Morphe-şekil+gennan-oluşturmak ) : Vücudun bir kısmının ya da özel bir organın şekil, büyüklük ve diğer yapılarının gelişimi.
Motor Birim : Bütün iskelet kası liflerinin tek bir motor nöron tarafından uyarılması.
Mukoza : Mukoz zar. Örneğin sindirim kanalını örten zar.
Multipi alleller : Tek bir lokusun farklı fenotipleri oluşturan üç ya da daha fazla seçenek durumu.
Mutasyon : Bir gendeki kalıcı ve kalıtlanan değişiklik.
Muton : Değişince organizmanın bir mutantının meydana gelmesine neden olan kromozomun en küçük parçası.
Mutualizm : Ayrı ayrı yaşayamayan, beraber olmaktan yararlanan farklı türden iki organizmanın oluşturduğu birlik.
Myelin ( Y. Myelos-ilik, öz ) : Merkezi sinir siteminde ve bazı periferal sinirlerde ki sinir hücrelerinin aksonları etrafında bir kılıf oluşturan yağlı madde.
Myofibriller ( Y. Myes-kas+L. Fibrilla-küçük lif ) : Aktin ve miyozin proteinlerin den oluşan kontraktil, uzun mikros kobik lifler.
Miyozin ( Y. Myes-kas ) : Kasta bulunan bir çözünebilir protein. Aktin ile birlikte kas liflerinin kasılıp gevşemesini sağlar.
NAD : Biyolojik oksidasyonlarda hidrojen akseptörü olarak iş gören bir koen zim olan nikotinamid adenin dinukleotid'in kısalmış şeklidir.( DPN de denir ) NADP : Biyolojik oksidasyonlarda hidrojen akseptörü olarak iş gören bir koen zim olan nikotinamid adenin dinükleotid fosfat'ın kısaltılmış şeklidir.( TPN de denir )
Nefridyum ( Y. Nephros-böbrek ) : Yer solucanları ve diğer Annelid 'lerde bulunan boşaltım organıdır. Silli bir huni boru ile bitişiğindeki anteriyör sölom boşluğuna uzanır ve buradan bir delikle vücut dışına atılır.
Nefron ( Y. Nephros-böbrek ) : Omurgalı böbreğinin anatomik ve işlevsel birimi.
Nekton ( Y. Nektos-yüzen ) : Aktif yüzücü organizmalar için kullanılan topluluk adı.
Nematosist ( Y. Nema-iplik+Kystis-kese ) : Sölenter 'lerde bulunan tutunma, korunma ve av yakalamaya yarayan küçük sokucu bir yapı.
Nimf ( L . Nympha-genç kadın ) : Pupa evresi geçirmeden erginleşen ve genellik le ergine benzeyen böcek.
Nodyum ( L . Nodus-düğüm ) : Gövde üzerinde yaprak ya da tomurcuğun gelişti ği yer, bir şişkinlik ya da kabartı.
Nondisjunction ( Ayrılmama ) : Mayoz bölünmedeki indirgenme sırasında homo log kromozom çiftinin normal olarak ayrılamaması. Çiftin her iki üyesi aynı yavru çekirdeğe geçer ve öteki yavru hücre bu kromozomu taşımaz.
Notokord ( Y. Noton-sırt+Chorde-kordon ) : Bütün kordatların embriyosunda ve bazılarının erginlerinde iç iskelet görevi yapan, arka-ön doğrultusunda uzanan çubuk şeklindeki yapı.
Notum ( Y. Noton-arka, sırt ) : Vücudun sırt kısmı. Arthropoda 'larda her segmen tin dorsal elementi.
Nörohumor ( Y. Neuron-sinir+L . Humor-sıvı ) : Nöronun uç kısmıyla salgılanan ve bitişikteki sinir ya da kası aktive eden bir madde.
Nöron ( Y. Neuron-sinir ) : Kolleteral ve terminal uzantılarıyla birlikte bir sinir hücresidir. Sinir sisteminin yapısal birimi.
Nörosekresyon ( Y. Neuron-sinir+L . Secrotio-salgılamak ) : Sinir hücreleri tara fından hormon yapımı.
Nörozis ( Y. Neuro-sinir+Esis-durum ) : Çok değişik belirtilerle ortaya çıkan nispeten hafif ve sıkça görülen psişik bozukluklar. Kuruntu, korku, utançlık ve aşırı duyarlılık gibi.
Nörula ( Y. Neuro-sinir ) : İlkel sinir sisteminin oluşturduğu erken embriyonik evre.
Nötronlar : Kütlesi 1 olan hidrojen izotopu hariç bütün elementlerin çekirde ğinde protonlarla beraber bulunan elektrik yüksüz madde parçacıkları.
Nukleolus ( L . Nux-fındık, ceviz ) : Hücre nukleusu içinde bulunan küre şeklinde yapı. Ribonukleik asit bakımından zengin olup ribozomların sentezlendiği yerler olarak bilinirler.
Nükleotid : Bir fosfat grubu, bir beş karbonlu şeker ( riboz ya da deoksiriboz ) ve bir azotlu baz ( pürin ya da pirimidin )dan oluşan bir molekül. Nükleaz enzimi yardımıyla nükleik asitlerin ayrıştığı bir alt birim.
Nutrient ( L . Nutriti-beslemek ) : Vücudun metabolik faaliyetlerinde kullanılan herhangi bir maddeyi belirten genel bir terim.
A B C D E-F G H I-İ-J K L M-N O-Ö P R S-Ş T U-Ü V X-Y-Z
| 
