BİYOLOJİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ
A B C D E-F G H I-İ-J K L M-N O-Ö P R S-Ş T U-Ü V X-Y-Z
Sakkulus ( L . Sacculus-torbacık ) : İç kulakta bulunan duyarlı tüy hücreleriyle kaplı ve kalsiyum karbo nattan oluşan taşlar içeren torbacık. Statik denge duyusu reseptörleri burada bulunur.
Saprofit Beslenme ( Y. Sapros-çürük+Phyton-bitki+L . Nutritio-beslenme ) : Bir heterotrof beslenme tipi. Bu yolla beslenen organizma lar gerekli besin maddelerini hücre dışı sindirimden sonra hücre zarları aracılı ğıyla sağlar.
Seboidler : Yeni dünyanın sarılır kuyruklu maymunları.
Segmentasyon ( L . Segmentum-kesik parça ) : Bir vücut ya da yapının az çok benzer parçalara bölünmesi.
Sekonder Tepki : İlk enjeksiyondan günler, haftalar, hatta aylar sonra yapılan ikinci bir antijen enjeksiyonuyla başlatılan hızlı antikor üretimi.
Sekresyon ( L . Secretio-salgılama ) : Bazı hücreler tarafından üretilip salgılanan ve vücudun başka bir yerinde bazı metabolik olaylarında kullanılan madde.
Sekum : İleum, kolon ve apendisin açıldığı kapalı kese.
Sentromer ( Y. Kentro-merkez+Meros-kısım ) : Kromozom üzerinde iğ ipliğinin tutunduğu nokta.
Serum ( L . Serum ) : Parçacıklardan ayrılmış biyolojik sıvı. Kan pıhtılaşmasın dan sonra bu tip açık sarı renkli bir sıvı meydana gelir.
Sentriol ( L . Centrum-merkez ) : Hayvan hücresinde sitoplazma çekirdeğe yakın yerde bulunan koyu boyanan ve mitoz ile mayoz bölünme sırasında iğ ipliklerini oluşturan organel.
Sepaller ( Y. Skepe-örtmek ) : Çanak yapraklar. Çiçek örtü yapraklarının dış halkasını oluşturan ve genellikle normal yaprakları andıran yeşil yapraklar.
Ser : Bir süksesyonun belirli bir alanda, birbirinin yerini alan kommüniteleri. Geçici kommüniteler, seral evreler adını alır. Serler, yeryüzünün o kesimindeki iklime özgü bir klimaks kommünitesiyle sonlanır.
Serebellum ( L . Cerebrum-beyin ) : Omurgalı beyninin kas koordinasyonunu denetleyen kısmı.
Serebrum ( L.. Cerebrum-beyin ) : Omurgalılarda kafa tasının üst kısmını işgal eden beynin ana kısmı. İnsanda iki beyin yarım küresi Corpus callosum 'la birle şerek merkezi sinir sisteminin en kısmını oluşturur.
Serkarya ( Y. Kerkos-kuyruk ) : Balıklarda kist yapan Trematod parazitlerin serbest yüzen son larva evresi.
Serkopitekoid : Eski dünya maymunu. Kuyruğu var fakat bir ekstremite olarak kullanmaz.
Sfinkter ( Y. Sphinkter-sıkıca bağlamak ) : Kısalarak bir açıklığı kapatan dairesel dizilmiş kas lifleri grubu. Midenin sonunda bulunan pylor sfinkter gibi.
Sikaslar : Tropik ve subtropik bölgelerde yaşayan odunlu, tohumlu bitki ordolarından biridir. Ya kısa yumru biçiminde toprak altı ya da dik silindirik toprak üstü gövdeye sahip bitkilerdir.
Siklozis ( Y. Kyklosis-çevreleyen, muhafaza ) : Tipik olarak bitkilerin yaprak hücrelerinde görülen sitoplazmanın dairesel hareketi.
Simbiyozis ( Y. Symbiosis-birlikte yaşama ) : İki değişik organizmanın birlikte yaşaması. ( ortak yaşaylık ) Bu tip yaşam mutualizm, kommensalizm, parazitizm ya da amensalizm biçimlerinde olabilir.
Sinaps ( Y. Synapsis-birleşme, bağlanma ) : Bir nöronun aksonu ile bir başkası nın dendriti arasındaki bağlanma.
Sinapsis ( Y. Sinapsis-birleşme, bağlanma ) : Mayoz bölünmenin erken evresinde erkek ve dişiye ait homolog kromozomların yan yana gelerek temas etmesi.
Singami ( Y. Syn-birlikte+Gamos-evlenme ) : Eşeyli üreme. Döllenme olayında gametlerin birleşmesi.
Sinerjistik ( Y. Syn-birlikte+Ergon-çalışma ) : Birlikte faaliyet gösterme. Bir başka güç ya da etmenin etkisini artırma.
Sinoatrial Düğüm ( L . Sino-oyuk, boşluk+Atrium-hol+Nodus-düğüm ) : Üst Vena cava 'nın sağ atriuma boşaldığı noktada yer alan küçük bir düğüm dokusu kütlesi. Yürek atışlarını başlatır ve kaslımla hızını düzenler.
Sinsitiyum ( Y. Syn-birlikte+Kytos-içi boş kanal ) : Hücrelerin kaynaşmasıyla oluşan çok çekirdekli bir sitoplazma kütlesi.
Sirkadiyen Ritim ( L . Circa-etrafında+Dies-gün ) : 24 Saat aralıkla ortaya çıkan ritmik olaylar.
Sistol ( Y. Systole-birlikte çekme ) : Yüreğin kasılması. Kanın Aorta ve Arteria pulmonaris içine itilmesi sıra sında birinci ve ikinci yürek atışları arasındaki evre.
Sistron : Biyokimyasal işlevde genetik birim. Bir peptid zincirde amino asit dizi lişini tayin eden DNA'daki nükleotid çiftlerinin diziliş sırası.
Sitokinez ( Y. Kytos-içi boş damar+Kinesis-hareket ) : Mitoz ya da mayoz sırasında sitoplazmanın bölünmesi.
Sitokromlar ( Y. Kytos-içi boş damar+Chroma-renk ) : Elektron taşıyıcı sistemin demir içeren hem proteinleri,biyolojik oksidasyonda arka arkaya okside ve redükte olurlar.
Sklerankima ( Y. Skleros-sert+Enchyma-karıştırma ) : Çeperlerine lignin madde si yığılmasıyla kalınlaşan hücrelerden oluşan bitkisel destek dokusu.
Sol : Sürekli fazın, sıvı, çözünen fazın 0.1 ile 0.001 mikron çapındaki katı parça cıklardan oluştuğu bir kolloid sistem.
Solungaç : Suda yaşayan hayvanlarda bulunan, çoğunlukla vücut yüzeyinden ya da sindirim kanalının bir kısmından uzamış ince duvarlı solunum organı.
Solunum ( L . Respirare-solumak ) : Bitki ve hayvan hücrelerinin oksijen kullanıp, karbon dioksit vermesi ve besin maddelerinin moleküllerindeki enerjinin ATP gibi biyolojik olarak kullanışlı formda depolandığı bir olay. Soluma işlevi ya da hareketi.
Solut ( L . Solvere-çözmek ) : Çözünen. Gerçek bir çözeltide çözülmüş madde. Bir çözelti çözen ve çözünenden oluşur.
Solvent ( L . Solvere-çözmek ) : Çözen. Gerçek bir çözeltide, içinde çözünen moleküllerin çözündüğü sıvı ortam.
Somitler ( Y. Soma-vücut ) : Embriyonun omurga ve sırt kaslarını meydana getiren ve nöral tüp boyunca sıralanan mezoderm kütlesi çiftleri.
Sölom ( Y. Koilia-çukur, boşluk ) : Üç embriyo tabakasına sahip olan hayvanlarda mezoderm ile sarılı olan vücut boşluğu.
Spesiyes ( L . Species-çeşit, tür ) : Tür. Bitki ve hayvan sistematiğinde temel sınıflandırma birimi. Ortak bir atadan gelen, doğada yalnız kendi aralarında çoğalan, yapısal ve işlevsel özel likleri benzeyen bireylerin oluşturduğu populasyon.
Sphenopsida ( Y. Sphen-kama ) : Bir Tracheophyta alt filumu. Basit iletim demet lerine, eklemli gövdelere ve indirgenmiş, pulsu yapraklara sahip atkuyruklarını ve birçok fosil bitkilerini içerir.
Spor ( Y. Sporos-tohum ) : Genellikle tek hücreli olan eşeysiz üreme elemanı. Bir protozoon ya da bir tohumsuz bitkide olduğu doğrudan ergin duruma gelişebilen bir organizma .
Sporangium ( Y. Sporos-tohum+Angeion-kanal ) : İçinde eşeysiz sporlar ya da spor benzeri yapıların üretildiği oluşuk.
Sporofit ( Y. Sporos-tohum+Phyton-bitki ) : Bitkilerin hayat devresinde döl değişiminin eşeysiz spor üreten diploit evresi.
Sporozoa ( Y. Sporos-tohum+Zoon-hayvan ) : Protozoa alt filumunun eşadı. Özel bir hareket yönteminden yoksun, parazit hayvanlardır. Bunlardan biri insanlarda parazit olup sıtmanın etkenidir.
Stamen ( L . Stamen-iplik, lif ) : Bir çiçekte mikrospor ( polen ) üreten yapı. .nce bir sap ve bunun ucun da bir anterden oluşur. Anterler içinde mikrosporlar üreten mikrosporangiumlar bulunur.
Stapes ( Üzengi kemiği ) : Orta kulak boşluğunun en iç kısmında bulunan üzengi ye benzer küçük kemik.
Statosist ( Y. Statos-duran+Kytis-torba ) : Bir ya da daha çok tanecik içeren hücresel kese. Bazı hayvanlarda yerçekimi yönünü ayarlar.
Steatopigia ( Y. Steatos-yağ+Pyge-kalça ) : Kalça ve butta aşırı yağ birikimi.
Stele ( Y. Stechelo-gövde ) : Gövde, kökün merkez silindiri. Perisikl ve onun içinde yer alan ksilem, floem ve parankima dokularını kapsar.
Steroitler ( Y. Stereos-katı+Eides-benzer ) : Birbirine bağlı dört halkadan oluşan ve karbon atomları içeren, karmaşık moleküller. Bu moleküllerden üçü 6'şar karbon atomu, dördüncüsü ise 5 karbon atomu taşır. Erkek ve dişi eşey hormonları ve adrenal kortikal hormon lar bu yapıdadır.
Stigma ( L . Spirare-solumak+Y. Stigma-işaret ) :
- Bir solunum açıklığı. Örneğin böceklerde bir trakenin yüzeyinde bulunan bir açıklık ya da kıkırdaklı balıklarda yutağa doğru su girmesini sağlayan değişikliğe uğramış bir solungaç açıklığı.
- Bir çiçeğin dişi organının en üst kısmı, tepecik. Islak,yapışkan bir madde salgılayarak üzerine konan polen tanelerini yakalar ve tutar.
- Euglena 'da göz noktası.
Stilus ( Y. Stilos-direk, sütun ) : Boyuncuk. Bir dişi organın ovaryumla stigmasını birleştiren ince uzun kısım.
Stimulus ( L . Stimulus-uyarmak, dürtmek ) : Uyartı. Bir reseptör ya da uyarılabi len bir dokuda işlevsel ya da trofik tepki oluşturan herhangi bir etki, etken ya da hareket.
Stipe ( L . Stipes-gövde, dal, direk ) : Bazı kahverenkli alglerde vücudun gövdeye benzeyen yapısı ya da kısa sapı.
Stoma ( Y. Stoma-ağız ) : Gözenek. Yaprak üzerinde bulunan küçük delik. Deli ğin her iki yanın da, açıklığın genişleyip daralmasını ayarlayan birer bekçi hücresi bulunur.
Strobilus ( Y. Strobilos-yuvarlak top ) : Bazı bitkilerde gövde ucunda bir grup sporofil tarafından oluşturulan kozalak.
Subgerminal Boşluk ( L . Sub-altında+Germinal-germ ) : Tavuk yumurtalarının bölünen hücreleri altında bulunan küçük boşluk. Bu boşluk kurbağa yumurtaları nın blastosölüyla homolog değil dir.
Suşamdanları : Tatlı su göllerinde bulunan çok hücreli yeşil algler. Minyatür ağaç görünümünde bitkiler olup işlevsel ve morfolojik bakımdan kök, gövde, yaprak ve tohum benzeri yapıları bulunduğu halde, bu yapılar anatomik bakım dan ileri bitkilerdekilerden çok farklıdır.
Suberin ( L . Suber-mantar meşesi ) : Endodermis ve mantar hücrelerinin çeperle rinde biriken, su geçirme yen ve suda erimeyen mumsu bir maddedir.
Suspansör ( L . Suspendere-asmak ) : Döllenmeden sonra bitkilere ait zigotun bölünme ile oluşturduğu hücresel iplik. Bitki embriyosu bu ipliğin sonuncu hücresinden oluşur.
Şizosöl ( Y. Schizein-bölmek+Koilia-boşluk ) : Embriyonik mezodermin iki tabakaya ayrılmasıyla oluşan bir vücut boşluğu.
A B C D E-F G H I-İ-J K L M-N O-Ö P R S-Ş T U-Ü V X-Y-Z
| 
